№ 1.
Нарадзiуся М. Багдановiч у Мiнску сто два гади тому (9 сніжна 1891р.). Так здарилася, що жиць на беларускай зямлi Максiму давить толькi першия пяць рік. Пасли смерцi мацi ен биу аддзелени пекло гета зямлi тисячамi верст: жиу у Нiжнем Ноугарадзе, Яраслауле, Ялце.
Рідний край здавайся яму дзiвоснай казкай, поунай незвичайних таямнiц. Альо М. Багдановiч добра відав, що у краiнах казачних баро i пушчау, Азер i рек, гаруа i пакутуе працони народ.
Віра у гiстаричную перспективу білоруського нациянальна-визваленчага руху i ліпших будичуню народу прасякнути вершити "Памiж лясоу Егiпецкай зямлi ...", дзе аутар паказау сябе видатним майстром Санет. Спяшаючися, прадчуваючи, що вельмi мала годині адмерана яму, каб нязгасна запалау яго паетични Таленті, М. Багдановiч сеяу промнi живатворнага святла. I сами яркi з iх, ззяе i праз Три чверцi стагодзя, безумоуна, "Пагоня". Верша народжани зацяжним i запаветним болем Паета за Білорусь. Воiни "Пагонi" - змагари супраць нациянальнай здради, супраць нявер'я у народ. Чи не пераможния конi iмчацца з далекай мiнуушчини на дапамогу сеняшнему білоруси, каб змог адчуць ен сябе вялiкiм.
З роднай зямля з краєм буслоу Багдановiчу давить сустрецца толькi у дваццацiгадовим узросце (1911). винiкам творчай праці на Беларусi з `явiууся цикл вершує" Стара Білорусь ". Адзiн з вершує гетага цикл - "Слуцкiя ткачихi" - асблiва кранае палею чалавечнасцю, задушеуним лiризмам.
Творчасць М. Багдановiча - гета целае жицце. У зборнiку вянок можна знайсцi слова пра мари спадзяваннi Паета, яго iнтимния пачуццi признаннi у любовi та роднай зямлi, пра адносiни та Паета i паезii. Яго цiкавяць агульна-чалавечия питаннi вічного i часовага, праблеми жицця i смерцi. У вершити "Живе не вічна чалавек" аутар сцвярджае што чалавечае жицце (у параунаннi з вечнасцю) вельмi кароткае, i пражиць яго треба з високiм напалам, яскрава, хвалююча. Пасли сябе чалавек павiнен пакiнуць слід, добру памяць.
Немалаважную ролю Займан у творчасцi Багдановiча iнтимная лiрика. У Раману "Зорка Вянера" юнак засмучани критим, што павiнен расстацца з люба дзяучинай. Ен абяцае, што у далекiм краi, куди ен едзе, усьо палі жицце будз помнiць Кахане. Пра яе будз напамiнаць i Венера, якой, безумоуна вядома пра пакути разлучаних серцау.
№ 2.
Максiм Адамовiч Багдановiч нарадзiуся у Мiнску 27 Лiстапад 1891р. Бацькi Паета билi iнтелегентнимi висакоадукаванимi людзьмi. Рання маленства прайшло у Гродно. Адам Ягоравiч паступiу на службу у сялянскi банк (1892р). У Гродно хлопчик спазнау вялiкае гора: смерць мацi (у 5-Гадових узросце). Пасли смерцi мацi сям'я пераехала у Нiжнi Ноугарад. Пекло жицця у Горадзе засталiся цiкавия i радасния успамiни. Сустреча Адама Багдановiча i Максiма Горкага НЕ прайшлi бясследна для Максiма. З дзiцячих Гадоєв захавау ен любо так Горкага i яго творчасцi.
Максiм Багдановiч жиу у сям'i, дзе шмат увагi аддавалася вихаванню дзяцей. Бацька абуджау у дзяцей цiкавасць та природи, знаемiу з жиццем народу, з помнiкамi культури, привiвау любо так лiтаратура. Першимi кнiгамi Максiма билi "Роднае слова" i "Дзi цячи світло". У 1902р. М. Б. паступiу у перше клас Нiжнегародскай мужчинскай гiмназii. Максiм биу удумлiви, криху замкнуті, сцiпли, не па гадах сур'езни Калi ен биу у 4 класі, у 1905 р., Пача ревалюция. Пачалiся хваляваннi сярод моладзi, у якiх примау удзел Багдановiч, за што набиу репутацию "нядобрага гiмназiста". У школьния гади Багдановiч шмат читау. Вельмi любi паезiю, музику, народния песнi. З дзяцiнства расло цiкавасць та гiсториi білоруського народу, яго культури. Багдановiч вивучае біл. мову, читае кнiгi па iсториi Беларусi, пачинае пiсаць па-білоруську.
Верша стау пiсаць у 10 Гадоєв, но толькi у 1907 р. на старонках "Наша нiви" з'явiуся яго перше твор - лiричнае апавяданне "Музика". В "Наша нiве" надрукавани i верші М. Б. Перше, хто яго зауважиу биу Янка Купала. Пача яго лiтаратурная дзейнасць. Максiм Багдановiч пераязджае у Яраслауль i у 1908 вучицца у Яраслаускай гiмназii. У 1911р закончиу гiмназiю. У червенi наведвау Білорусь. Паездка узбагацiла яго новимi материяламi, ведамi аб жиццi i культури народу. Багдановiч Мари аб вучобе у Пецярбургскiм унiверсiтеце, но слабае здароу'е i материяльная неабяспечанасць перашкаджалi.
У 1911р. Пает паступiу у Яраслаускi юридични лiцей. Сярод лiцеiстау Максiм вилучауся начитанасцю, багатай ерудицияй. Усе сiли аддавау лiтаратура. Самастойна вивучау замежния мови. Лiцейскi перияд биу полоненим у паетичнай дзейнасцi. У гети годину ен напiсау лепшия палі розчини. У 1913 вийшау яго адзiни зборнiк вершує "Вянок". Літах 1916р. закончиу лiцей. Вирашае звязаць свій ліс з бацькаушчинай, пакiлае Яраслауль i едзе у Мiнск. Ен працавау у Губернскай харчовай камiсii, примау удзел у рабоце Беларускага тавариства дапамогi ахвярам Вайн. Жиу у Змiтрока Бядулi.
У 1917р. здароу'е пагоршилася, но Пает не здавайся, не падав духам, шмат пiсау. Альо хвароба НЕ адступала. Треба було ехаць лячицца. Сябри сабралi гроша i адправiлi у Крим. Шмат задум було у М.Б.: рихтавау нові зборнiк вершує, працавау над беларускiм букварем. Альо смерць не дала магчимасцi ажиццявiць гетия жаданнi. Памере М.Б. 12 травня 1917р. у Ялце. Пахавани на Луцкiх гарацкiх могiлках у Ялце.
Максiм Багданоiч - мастак яркага лiричнага даравання. У верша Б. знайшлi вияуленне яго демакратичн погляд i перакананнi.
МАТИВИ ГРАМАДЗЯНСКАЙ ЛIРИКI. Пает пiша пра жицце вескi, пра яе частку-нядолю, стварае праудзiви вобразе мужика-пакутнiка. Цели століття бядняк гнецца, працуе, аблiваецца потам, а з праці карисцi НЕ травні. Сялянiн у паказе Б. - чалавек бяспрауни, забiти i абяздолени, но ен пачинае разумець, на чией праці заснавани дабрабит грамадства i хто з'яуляецца вiноунiкам народних пакут ("Пан i мужик"). М. Б. паказвае Поуні трагiзму шлях працоунага чалавека ва умова капiталiзму, розкриває класавия супяречнасцi памiж працоунимi i експлуататарамi ("З песняу білоруського мужика").
"Край мій рідні! Як викляти богам "- адзiн з раннiх творау грамадзян. лiрикi Б. Гети верші - паетичи зварот да роднага краю, та народу з Мета абудзiць яго свядомасць. Галоуни лiри чни мати верші - мати народного гора. Яно набивае уласцiвасцi живой iстоти, стихiйних сiл природи. Пратест супраць буржуазного грамадства. Паезiя Б. напауняецца сацияльнимi мативамi, високiм гуманiстичним пафасам.
Вершити "Мяжи" (1914) - видатни візерунок грамадз. Лiрикi. Мативам з'яуляецца абуренне, рашучи пратест супраць буржуазного грамадства. Вобразе межа - гета сiмвал пригнечання, няволi. Межи падзялiлi нiви, лугi, раз'ядналi народ. Межи - - причина страшен най сацияльнай несправядлiвасцi. Верша - аутарскi маналог, дзе апавядальная iнтанация чаргуецца з заклiкальнай.
ТЕМЕ ЛЮБВI ТАК БАЦЬКАУШЧИНИ присвечани верші пра гiстаричнае мiнулае Беларусi. Б. напiсау цикл вершує "Стара Білорусь". Сюди увашлi вершити "Летапiсец", "Кнiга", "Слуцкiя ткачихi" - гети верші наiбольш видатни, ен пакладзени на музику. У iм праудзiва розкривши. Думкi i пераживаннi пригонних сялянак у феадальн. Епоху. Паднявольная праці НЕ приносiць iм радасцi. Чужия персiдскiя візерунки нялюби iх серцу. Душа ткаль цягнецца на волю, та свойого роднага блiзкага, дарагога. Гети верші невялiкi, но яго змест вельмi глибокi. Нiякая пригонная праці НЕ можа адарваць народ пекло свойого роднага, нациянальнага, на чим грунтуецца яго дух, культура.
Вершити "Памiж пяскоу Егiпецкай зямлi" сагрети пачуццем гарачай віри Паета у визваленне народу. Пает гавариць пра зярня ти, знойдзения у адним з магiльнiкау Егiпта. Праляжауши там некалькi тисячагоддзяу, Яни не загiнулi Верша уяуляе сабой разгорнутае параунанне. Магiла - сiмвал смерцi, жменя насення - увсаблене вечнасцi жицця. Яна нагадвае Пает ліс біл. народу. Пад стрибне ен захавау палю жиццеустойлiвасць. Б. парауноувае абуджния ревалюцияй 1905р. духоуния сiли народу з магутнай падзямельнай кринiцай, якая гатовий прабiцца з глибiнь на широкi прастор, пераадольваючи вусі перашкоди на сваiм шляху.
ТЕМА ЛЮБВI ТАК РАДЗIМИ. Гета любо прасякнути многiя вершу. Сярод iх "Емiгранцкая пісня" - твор, накiравани супраць людзей, пазбаулених пачуцця патриятизму. IМ ен супрацьпастауляе
моцно привязанасць простих людзей да роднай зямлi. Високае пачуцце патриятизму, адданасць Радзiме живе у народу. Сiла гетага пачуцця раскриваецца у верші "Як Базиль у паходзе капати". У ЦЕНТР верша - вобразе памiраючага салдат, якi развiтваецца з роднай зямля. Салдат балюча раставаца з жиццем. У развiтальних зваротах та поля, лісі, сям'i вияуляеца душа селянiна хлебароба, чалавека-патриета. Грамадзянскiя мативи служення радзiме, гатоунасцi змагацца з яе шчасце гучаць у вершити "Зразаюць галiни таполi адну за одною", "Пагоня".
М. Б. називаюць Пісняри КРАСА I ГАРМОНII. Яму уласцiва пачуцце пригожага. Пад Відпливаючи карцiни Рафаеля "Сiксц. Мадонна" напiсау вершити "Веранiка". У аблiччи хiлай дзяучини, што на вузенькай вясковай вулiци суцiшала брацiка, Пает зауважиу Риси тієї двайной краси - дзявочай i матерiнскай. Та пейзажнай лiрикi адносяцца Таксамо вершити "Зiмою", "добрати ночи, зара-заранiца", "Па-над білим пухам вiшнi".
Тема МАСТАЦТВА - (якоє павiнна Биць сродкам абарони працоуних), призначенне Паета i паезii - вершити "Пісняри", "Музика". З грамадс. лiрикай Цесна звязано лiрика Кахане. Лепшия верші Б. аб каханнi i дружбу могуць Биць аднесени та шедеурау сусветнай паезii. У вершити "Маладия гади" Пает услауляе сiлу i пригажосць чалавечих пачуццяу. Першия 3 страфи верша - успамiн лiричнага героя аб сваiм юнацтво, аб шчасцi перажитага у тия незабиуния гади. Апошняя страфа гучиць Як Гiмн жиццю. Сярод вершує аб дружбу i каханнi вилучаецца раманс "Зорка Венера" - гета вельмi лiрични музичні твор. Ен кранае читача палею задушеунасцю, глибiней i шчирасцю пачуццяу юнака, якi спазнау шчасце Кахане, а цяпер засмучани критим, што растаецца з люба дзяучинай. Усе гета напауняе душу героя i асациiруецца з вобразе зоркi Вянери.
Некатория верші Б. уяуляюць сабой ФIЛАСОУСКАЕ разважанне аб сенсей жицця. Пает гавориць аб сенсей чалавечага жицця, аб призначеннi чалавека, аб яго духоуних iнтаресах. Ен павiнни пражиць свій кароткi століття яскрава, хвалююча ("Живешь не вічна, чалавек"). Шмат вершує Пает присвяцiу ПЕЙЗАЖНАЙ ЛIРИЦИ. Б. любi природу, умеу тонка i праудзiва паказаць яе хараство. У вершити "Перад паводкай" Пает малю вясеннее ажиуленне природи. Вясенняя природа сугучна у гетим верші з пачуццямi i пераживаннямi Пает (заключния радкi).
З вялiкiм майстерствам напiсан вершити "Па-над білим пухам вiшань". У iм Пает тонка перадае музику сiня-крилага матилька, якi спявае пісню-Гiмн Вясна. Така ж пісня нараджа4ецца у души Пает. У вершити "Зiмовая дарога" пейзаж зiмовай дарогi гарманiруе з пераживаннямi М. Б., розкриває яго вольналюбiвия iмкненнi: "Сумно боми звiняць над дугою, звiняць пад дугою, маркотнага місяці рожкi" - гавараць аб сумном настроi Паета, но боми навяваюць спакой, у iх гудзеннi - Надзея аб волi i долi.